رسم جالب ازدواج در بهبهان

بهبهان آنلاین:

مردمان بهبهان و دیار ارجان همواره رسومات خاصی در برخی مراسمات و آئین ها داشته اند که در نوع خود جالب بوده است.

در بهبهان قديم ازدواج داراى سلسله مراتبی به شرح ذیل بوده است:

رقعه؛

وقتى كه خانواده هاى عروس و داماد توافق مى كردند كه دختر و پسرشان با هم ازدواج كنند، خانواده عروس مقدار مهريه دخترشان را بر روى كاغذى نوشته و به خانه داماد مى فرستادند تا چنان كه مورد موافقت واقع شد ترتيب بقيه كارها به تدريج داده شود.

كاغذ مذبور را رقعه مى گفتند.

شهر گرو؛

به معنى موضوعى كه خبر آن همه شهر را مى گيرد.

بعد از اينكه مقدار مهريه مذكور در رقعه مورد تاييد خانواده داماد قرار مى گرفت، از خانواده داماد عده اى به خانه عروس رفته و براى عروس لباس و طلا مى بردند.

چون اين خبر به زودى در شهر منتشر مى شد به آن شهر گرو مى گفتند.

دوماسلوم؛

پس از انجام مقدماتى كه ذكر شد (رقعه و داماد براى عرض سلام و ديدن به خانه عروس مى رفت كه در اصطلاح محلى اين كار را دوماسلوم مى گفتند.

دوماطلبو؛

چند روزى بعد از مراسم شهرگرو، داماد و اطرافيانش از طرف خانواده عروس به شام و يا ناهار دعوت مى شدند و به اصطلاح خانه عروس داماد خود را طلب مى كردند.

وجور ؛

بر وزن موجود؛ عبارت است از هديه و يا تحفه اى كه داماد براى عروس مى فرستد و به وسيله فرستادن آن تحفه او را ياد مى كند.

نكاح كنو؛

عقد را در شبى كه ساعتش خوب باشد انجام مى دادند.

در شب عقد ملايى كه صيغه عقد را جارى مى كرد از عروس اذن گرفته بعد به اتفاق محضردار يا شخص ديگرى كه يكى از آنها وكيل عروس و ديگرى وكيل داماد بود، صيغه عقد را جارى مى كردند و گاهى خود عاقد در مقام ايجاب و قبول واقع مى شد، يعنى هم وكيل عروس بود و هم وكيل داماد…..

رخت برون؛

در يك روز معين كه ساعت آن سعد بود، كسان عروس با خياط زنانه به خانه داماد مى رفتند تا پارچه هايى را كه قبلا به وسيله داماد براى عروس تهيه شده برش بزنند.

رختخودوزو؛

چند روز قبل از عروسى يك نفر استاد لحاف دوز با شاگردش به خانه داماد مى رفتند و رختخواب عروس و داماد را در خانه داماد مى دوختند. در اين روز خانه عروس از شكر و آرد و برنج ؛ حلواى آردبرنجى تهيه نموده و به خانه داماد مى فرستادند.

دِزَى ،دزدك؛

سه روز قبل از زفاف در خانه هاى عروس و داماد جشن و سرورى بر پا مى شد.

از انجايبكه همه اقوام دعوت نبودند و تعداد مدعوين اندك بود به آن دزى (دزدك) مى گفتند.

دَس رزو؛

روز بعد از دزى را دس رزو گويند.

دس رزو از دو كلمه دس به معنى دست و رزو به معنى رنگ كنان تشكيل گرديده (در فارسى مصدر كلمه اخير، رزيدن به معنى رنگ كردن است.)

بعد از ظهر عده اى زن از قوم و خويشان داماد به خانه عروس رفته و عروس را با خود به حمام مى برند. اين زنان پس از برگشتن از حمام شام را در منزل عروس صرف مى كنند. حمام رفتن عروس با شور و شادى و خواندن اشعار محلى همراه است. از جمله:

بى بى عوريس رهته ديم دُت پادشا

گِل سر شورش گُلوِن برد پا شورش طلا

و در شب دس رزو از خانه داماد براى عروس حنا مى بردند و اشعارى را مربوط به حنابندان مى خواندند:

اى خطير چى بادا ساز كن تا بگويم مرحبا

سر سازت نقره گيرم تا كمر بندت طلا

———————

اى حنا بند اى حنا بند حناش رنگى ببند

داغ فرزندت نبينه حيلش موردى ببند

خونه رهو؛

خونه رهو به شب زفاف اطلاق مى گردد. غروب خونه رهو پس از آن كه دوگى (مشاطه)عروس را آرايش كرد، هنگام شب عروس در ايوان خانه مى نشست تا زنان شهر كه دسته دسته جهت تماشا به خانه اش مى آمدند او را ببينند. پس از ساعاتى اقوام داماد به همراه ساز، دست افشان و پاى كوبان به خانه عروس مى رفتند و بعد از آن كه قدرى در خانه عروس رقصيدند، چند زن متشخص بازوى عروس را گرفته و به طرف خانه داماد حركت مى كردند و در فاصله بين خانه عروس و داماد زن ها به طور دسته جمعى دو بيتى هاى زير را مى خواندند:

گر ماه تويى ستاره روز منم

گر لعل تويى نگين فيروز منم

گر لاف زنى كه من ز تو بيشترم

تو خوشه مروارى و من شمش زرم

———————–

گر زآمدنت دوش خبر داشتمى

اندر ره تو گل و چمن كاشتمى

نگذاشتمى كه پاى تو گِل برسد

خاك قدمت به ديده بر داشتمى

————————

رنگت پر گل مونه كه بارو زده تر

چشمت چو ستاره مونه در ابر سحر

رنگى دارى از پَر گل نازك تر

آواز خوشت چو يوسف پيغمبر

_________

نگارش ؛سید ابوصالح دانشفر